Jump to content

Ջոն Գոլսուորսի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Գոլսուորսի
Ծնվել էօգոստոսի 14, 1867(1867-08-14)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔինգսթոն ապոն Թեմս, Municipal Borough of Kingston-upon-Thames, Սըրրի, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն կամ Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4]
Վախճանվել էհունվարի 31, 1933(1933-01-31)[1][5][2][…] (65 տարեկան)
Վախճանի վայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[1][5]
ԳերեզմանՀայգեյթ գերեզմանատուն
Գրական անունJohn Sinjohn
Մասնագիտությունդրամատուրգ, գրող, վիպասան, սցենարիստ և արձակագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունՀերոու դպրոց և Նոր Քոլեջ
Ուշագրավ աշխատանքներՖորսայթների պատմությունը, Saint's Progress?, The Silver Box?, Strife? և Justice?
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Պարգևներ
ԱմուսինAda Galsworthy?
Изображение автографа
Ջոն Գոլսուորսի Վիքիքաղվածքում
 John Galsworthy Վիքիպահեստում

Ջոն Գոլսուորսի (անգլ.՝ John Galsworthy; օգոստոսի 14, 1867(1867-08-14)[1][2][3][…], Քինգսթոն ապոն Թեմս, Municipal Borough of Kingston-upon-Thames, Սըրրի, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն և Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4] - հունվարի 31, 1933(1933-01-31)[1][5][2][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[1][5]), անգլիացի արձակագիր և դրամատուրգ, «Ֆորսայթների պատմությունը» (The Forsyte Saga, 1906-1921) վիպաշարի հեղինակ։ Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1932 թ.)։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջոն Գոլսուորսին ծնվել է Քինգսթոն Հիլլում, Անգլիա։ Ծնողներն էին Ջոն և Բլանշ Բեյիլի Գոլսուորսիները։ Ծնվել է մեծահարուստի ընտանիքում։ Հաճախել է Հերրոու էլիտար դպրոցը և Օքսֆորդի Նյու Քոլեջը։ Սովորել է փաստաբանի մասնագիտություն։ 1890 թվականին հրավիրվում է դատարանում աշխատելու։ Սակայն նա ոգեշնչված չէր իրավաբանության ոլորտում աշխատելու մտքով։ Նա փոխարենը մեկնում է ծովային ճանապարհորդության, որի ընթացքում պետք է միաժամանակ ուսումնասիրեր և վերահսկեր ծովային բեռնափոխադրումների ընտանեկան բիզնեսը։ Այս ճանապարհորդությունների ընթացքում Ջոնը հանդիպում է Ջոզեֆ Քոնրադին։ Ապագա վիպասանները դառնում են մտերիմ ընկերներ։ 1895 թվականին Գոլսուորսին սիրային կապի մեջ է մտնում Ադա Կուպերի (1864–1956 թթ.) հետ։ Վերջինս Ջոնի զարմիկի կինն էր։ Ադայի ամուսնալուծությունից տաս տարի անց՝ 1905 թվականի սեպտեմբերի 23-ին նրանք ամուսնանում են և միասին են ապրում մինչև Ջոնի մահը (1933 թ.)։

Գոլսուորսիի պատմվածքների առաջին հավաքածուն լույս է տեսել 1897 թվականին։ Սա և դրան հաջորդած մի շարք ստեղծագործություններ հրատարակվել են Ջոն Սինջոն կեղծանունով։ Նա սկսել է իր սեփական անունով տպագրել գրքերը 1904 թվականին լույս տեսած "Կղզու փարիսեցիները"-ից հետո։ Նրա առաջին ծավալուն վեպը (Ջոսելին) հրատարակվել է Ջոն Սինջոն անվան տակ. ավելի ուշ նա չցանկացավ վերահրատակել այն իր անունով։ Գոլսուորսիի առաջին պիեսը "Ոսկյա տուփ"-ն է, որը լույս է տեսել 1906 թվականին։ Հաջողություն ունենալուց հետո նա գրում է "Սեփականության մարդը" (1906 թ.). այն Ֆորսայթների եռագրության առաջին մասն է։ Նա գրում է և վեպեր և պիեսներ, սակայն ավելի հայտնի դարձավ իր պիեսների շնորհիվ։ Հիմա Գոլսուորսին ավելի շատ հայտնի է իր վեպերով՝ մասնավորապես «Ֆորսայթների պատմությունը» վիպաշարով։ Այն վեց վեպից և երկու եռերգությունից բաղկացած վիպաշար է նույնանուն ընտանիքի և միմյանց հետ կապված կյանքերի մասին։ Այս գրքերում նկարագրվում է հասարակական դասակարգը, հատկապես վերին-միջին դասին պատկանող մարդիկ։

Նա համարվում է Էդվարդ թագավորի ժամանակակից գրողներից մեկը, ով մարտահրավեր նետեց Վիկտորիայի Անգլիային նախորդող գրականությունում նկարագրվող հասարակության իդեալներին։

Իր գրվածքներով Գոլսուորսին տարբեր խնդիրների մասին էր բարձրաձայնում՝ բարեփոխումներ բանտի համակարգում, կանանց իրավունքներ, կենդանիների բարեկեցություն և գրաքննության հակադրություն։ Համաշխարհային առաջին պատերազմի ժամանակ նա աշխատում էր Ֆրանսիայում՝ հիվանդանոցում, քանի որ տարիքն անց էր պատերազմին մասնակցելու համար։ 1921 թվականին ընտրվում է "Փեն" գրական ակումբի նախագահ։ 1932 թվականին արժանանում է նոբելյան մրցանակի։ Ծանր հիվանդ լինելու պատճառով ի վիճակի չի լինում ներկա գտնվելու մրցանակաբաշխությանը, իսկ դրանից վեց շաբաթ անց մահանում է կաթվածից։

Գոլսուորսին կյանքի վերջին 7 տարիները անցկացրել է Բըրիում։ Մահացել է ուղեղի ուռուցքից իր լոնդոնյան տանը։ Համաձայն կտակի՝ նրա աճյունը պետք է դիակեզվեր, իսկ մոխիրը պետք է շաղ տային ինքնաթիռից Սաութ Դաունի տարածքում[8]։ Ջոնի մահից հետո նրա գրականության ժողովրդականությունը նվազեց, սակայն 1967 թվականին արված "Ֆորսայթների սագայի" հաջող ադապտացիայից հետո նորից հետաքրքրություն ցուցաբերվեց նրա երկերի նկատմամբ։

Ջոն Գոլսուորսիի կողմից գրված մի շարք նամակներ և թղթեր պահվում են Բրմինգեմի համալսարանի հատուկ հավաքածուներում։ 2007 թվականին Քինգսթոն համալսարանը նոր մասնաշենք է բացում և անվանում նրա անունով։ Նրա անունով է նաև կոչվում Քինգսթոնում Գոլսուորսիի ճանապարհը։

Ադապտացիաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ֆորսայթների պատմությունը» բազմիցս էկրանավորվել է.

  • «Ֆորսայթներից այդ կինը» (1949 թ.) -ռեժիսոր Կոմփթոն Բեննեթ ԲիԲիՍիի հեռուստատեսային դրաման (1967 թ.), որի ռեժիսորներն են Ջեյմս Սելլան Ջոնսը և Դեյվիդ Գայսը։
  • «Գրանադա» հեռուստատեսային դրաման(2002 թ.)- ռեժիսոր Քրիստոֆեր Մենաուլ
  • «Մաշկային խաղ»-ը ադապտացվել և նկարահանվել է ռեժիսոր Ալֆրեդ Հիչկոկի կողմից 1931 թվականին։
  • «Փախուստ»-ը նկարահանվել է 1930 և 1948 թվականներին։
  • «Գետի վրայով» ստեղծագործության հիման վրա 1934 թվականին նկարահանվել է "Եվս մեկ գետ" ֆիլմը. ռեժիսորն է Ջեյմս Վեյլը։
  • «Առաջինն ու վերջին»-ը կարճ պիեսը ադապտացվել է և էկրանավորվել «21 օր» վերնագրով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Кагарлицкий Ю. И. Голсуорси Джон // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1972. — Т. 7 : Гоголь — Дебит. — С. 39.
  6. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1932/
  7. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  8. ↑ Geoffrey Harvey, Galsworthy, John (1867–1933), Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, May 2006, accessed 29 July 2012

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Ջոն Գոլսուորսի հոդվածին
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Գոլսուորսի» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Գոլսուորսի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 149)։
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022) • Յուն Ֆոսե (2023) • Հան Կան (2024)

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Գոլսուորսի&oldid=9988777» էջից